Türk Tasavvuf Musıkisi;
İslami formda bestelenmiş, bilhassa Tekke lerde icra edilen Orta Asya Türk müziği ile Osmanlı saray müziğinin sentezidir diyebiliriz.
Özellikle Türk İslam dünyasında, İbadetin yanı sıra muhabbet ” Allah (cc) ve Resulullah (sav) duyulan aşkı ifade etme ” de kullanılan musikinin adıdır Türk Tasavvuf Musıkisi.
Celvetiye tarikatının kurucusu Aziz Mahmut Hüdayi’den tutun da Buhurizade Mustafa Itri efendiye, Vesiletün Necat ı yazan (mevlid) Süleyman Çelebi efendiye kadar birçok kişi ya bir tarikata mensuptur ya da tasavvuf ehlidir. Tekke ve zaviyelerin kapatılması, Cumhuriyetle yükselen Batılılaşma hareketleri ve sosyalleşmeyi Halk Evleri’ ne bağlayan anlayışın Türk Müziğine yansıması ile sadece ibadet ve muhabbet bağının kesilmesi değil aynı zamanda musiki şinasların toplanma, öğrenme, uygulama yerleri de kapatılmış oldu.
Müzik fıtratda olan, hem geleneksel hem sosyal bir olgudur. Ve sosyal hareketlerden fazlası ile etkilenir. Günümüzde de İlahi/Ezgi tabir edilen musiki çeşidine fazlaca Batı Müziği formu girmiştir. Hernekadar Ülkemizde Cumhuriyetle zirve yapan ”Batılılaşma çabası” olsa da Türk Milletinin geleneklere bağlılığı Tasavvuf Musikimizi nispeten korumuştur.
Osmanlı’da hemen hemen herkesin bağlı olduğu bir tarikat, bir tekke vs var idi. Ve buralar hem sosyalleşme, hemde topluca ibadet etme yerleri idi. İlahi ve kasideler daha önceleri tekkelerde, ibadet öncesi bir motivasyon aracı olarak kullanılırdı.
Bilhassa Mevlevi, Halveti, Gülşeni, Kadiri, Celveti, Nakşi tarikatları dergahlarında çokca kullanmışlardır. Tarikatların çoğalması ile zamanla bu dergahlar musiki evlerine dönüşmeye başlayacak endişesi ile ulemanın kahir ekserisi, İslami formda olsa bile (ibadete daha fazla vakit ayırmayı engelleyeceği düşüncesi ile) şiir ve musiki ye hoş bakmamıştır. Herşeye ramen Türk Milleti Tasavvuf ve Tasavvuf Musıkisi geleneğini sürdürmeye devam etmiştir.
Türk Tasavvuf Musikisi makalesi (Enes Atlığ’a ait bir TASLAKTIR) kaynak belirterek kullanabilirsiniz.