Aziz Mahmud Hüdayi
Gönüller Sultanı Aziz Mahmud Hüdayi (1541 – 1628)
Fikir ve eserleri, menkıbe ve ilahileri ile bir devre imza atmış, asırlara hükmeden gönül sultanlarımızdandır. Anadolu da yetişen büyük veli lerdendir.
Kanuni den IV. Murad a kadar 7 padişah devrini idrak etmiş ve imparatorluğun zor zamanlarını da görmüştür. Asıl ismi Mahmud dur. Hüdayi ise şiirlerinde kullandığı mahlasıdır. Bu isim şeyhi Üftade tarafından verilmiştir.
Şereflikoçhisar doğumludur. Eğitimini Küçük Ayasofya Medresesinde almıştır.
Tefsir, hadis, fıkıh ve zamanın fen ilimlerini almıştır. Tasavvufun halfeti kolunda eğitimler almıştır.
33 yaşında Bursa kadılığı yapmış ve aynı yıllarda manevi sebeplerden dolayı Üftade efendinin huzuruna varmış ve kadılığı bırakmış, Üftade hazretlerine tabi olmuş, pazarda Ciğercilik yapmış, nefsini terbiye için dergahta hela temizliğine memur olmuş nefsini ayaklar altına almıştır.
Üftade hazretleri nin eğitiminde iken bir çok manevi hadiseler yaşamış ve hocasından icazet almıştır.
Üftade hazretlerinin ;
_ Oğlum Padişahlar ardınca yürüsün ! Duasını almış ve o sene Üftade hazretleri vefat etmiştir.
Daha sonra bir sure Trakyaya gitmiş daha sonra Üsküdar İstanbula gelmiş birçok Medrese de eğitim vermiş ve Üsküdar da Dergahını kurmuştur.
Birçok padişah, paşa, vezir, devrin önde gelenlerinın hocası olmuş, IV.Murad Han a kılıcını kuşandırmıştır.
Yazamayacağımız kadar çok menkıbeleri ve ilahileri mevcuttur. En meşhur olan duası şudur.
_ ‘’Ya Rabbi! Sağlığımızda bizi, vefatımızdan sonra da kabrimizi ziyaret edenler
ve kabrimizin önünden geçtiğinde bir Fatiha okuyanlar bizimdir.
Bizi sevenler denizde boğulmasınlar.
Ahir ömürlerinde fakirlik çekmesinler.
İmanlarını kurtarmadıkca dünyadan göçmesinler.
Ve öleceklerini bilip haber versinler. ‘’ diye dua eyledi.
Türbesi Üsküdardaki dergahındadır. (1628, H1038)
Dört erkek 2 kız çocuğu olmuştur.
18 Arapca, 7 Türkçe, bunlardan başka Topkapı müzesinde bulunan eserleri, birçok risaleleri bulunmaktadır.